Γράφει ο Στυλιανός Μουρτζάκης, Μαιευτήρας, Χειρουργός- Γυναικολόγος, Επιστ. Συνεργάτης ΜΗΤΕΡΑ.
Η ενδομητρίωση είναι μια χρόνια γυναικολογική πάθηση κατά την οποία ενδομήτριος αδενικός ιστός αλλά και ενδομήτριο στρώμα ανευρίσκονται εκτός της μήτρας. Τα κύτταρα του ιστού αυτού ανταποκρίνονται στα ορμονικά ερεθίσματα με ανάλογο τρόπο με το ενδομήτριο προκαλώντας κυκλική αιμορραγία, φλεγμονή και συγκέντρωση υλικού αποδόμησης σε ανατομικές θέσεις που δεν είναι προγραμματισμένες για την αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού με αποτέλεσμα τη δημιουργία ουλών αλλά και όζων.
Η αλυσίδα αυτή προκαλεί την εγκαθίδρυση του πλέον χαρακτηριστικού συμπτώματος της ενδομητρίωσης: του πόνου.
Οι εμφυτεύσεις αυτές βρίσκονται κατά κύριο λόγο στην πύελο αλλά μπορεί να βρεθούν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος.
Αφορά κυρίως γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, όλων των εθνικών και κοινωνικών ομάδων. Ανευρίσκεται στο 7-10% του γενικού πληθυσμού με επίπτωση 38% σε υπογόνιμες γυναίκες και 71 - 87% σε γυναίκες με χρόνιο πυελικό άλγος.
Ο πόνος το κύριο σύμπτωμα της ενδομητρίωσης εκδηλώνεται σε συγκεκριμένα σημεία και χρόνο, η ερμηνεία των οποίων είναι σημαντική για τη διάγνωση.
Το πρώτο βήμα για μια σωστή διάγνωση είναι η αναγνώριση των συμπτωμάτων, η περιοδικότητα τους, η εξέλιξη τους στο χρόνο και η συσχέτιση τους με συμπτώματα από το ουροποιητικό και το γαστρεντερικό.
Η φαρμακευτική αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης συνίσταται στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων με αναλγητικά και συγκεκριμένα με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη και σε ορμονική θεραπεία όπως συνδυασμένα αντισυλληπτικά, δαναζόλη, GnRH ανάλογα (με ή χωρίς τη συγχορήγηση οιστρογόνων/προγεσταγόνων) και προγεστερινοειδών που φαίνεται να έχουν ιδιαίτερη θέση στον περιορισμό της νόσου και των συμπτωμάτων.
Τέλος η χειρουργική αντιμετώπιση που ενδείκνυται να πραγματοποιείται λαπαροσκοπικά, με εξαίρεση της νόσου και καυτηριασμό εστιών, αποτελεί την τελική και ριζική θεραπεία είτε εφόσον τα συμπτώματα δεν περιορίζονται με τη φαρμακευτική οδό είτε εάν αναγνωρίζονται σοβαρές βλάβες που ενδείκνυνται να αφαιρεθούν ή τέλος με σκοπό την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στον προγραμματισμό των βημάτων του χειρουργείου τόσο για την αποφυγή της μείωσης του δυναμικού των ωοθηκών, ενώ η ριζικότητα του χειρουργείου θα πρέπει να είναι συνάρτηση τόσο της σοβαρότητας της νόσου όσο και των υποκειμενικών συμπτωμάτων της ασθενούς.