Γράφει ο Στυλιανός Κωνσταντινίδης, Καρδιολόγος, Διευθυντής Β’ Καρδιολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ.
Τι είναι αρτηριακή πίεση;
Είναι η πίεση (δύναμη) που εξασκεί το αίμα πάνω στα τοιχώματα των αρτηριών
Τι είναι η μέγιστη (μεγάλη) κι ελάχιστη (μικρή) πίεση;
Όταν η καρδιά συσπάται αυξάνει η πίεση μέχρι ένα μέγιστο σημείο που το λέμε συστολική πίεση (μεγάλη) και μειώνεται όταν χαλαρώνει μέχρι ένα ελάχιστο που το λέμε διαστολική πίεση (μικρή). Γενικότερα η πίεση του αίματος θεωρείται ιδανική όταν η συστολική είναι 120 mmHg και η διαστολική 70mmHg.
Υπέρταση
Υπέρταση ονομάζεται η αυξημένη αρτηριακή πίεση του αίματος (συστολική ? 140mmHg, διαστολική ? 85mmHg). Πρόκειται για μία πάθηση που επηρεάζει κυρίως τους ενήλικες αλλά ενίοτε και παιδιά. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, ένας στους τρεις ενήλικες πάσχει από αυξημένη αρτηριακή πίεση. Στην Ελλάδα η υπέρταση αφορά περίπου στο 20% του πληθυσμού.
Πώς προκύπτει η υπέρταση;
Σε ποσοστό 90 με 95% η υπέρταση είναι ιδιοπαθής, οφείλεται δηλαδή σε:
Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, η υπέρταση χαρακτηρίζεται ως δευτεροπαθής, οφείλεται δηλαδή σε κάποια άλλη πάθηση όπως:
Πώς εκδηλώνεται η υπέρταση;
Η υπέρταση έχει χαρακτηρισθεί και ως «ύπουλη νόσος» γιατί συνήθως δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα.
Διάγνωση υπέρτασης
Η ιατρική επίσκεψη περιλαμβάνει κλινική εξέταση και καταγραφή του ιστορικού, καθώς και τη διερεύνηση άλλων παθήσεων που προκύπτουν μέσω εργαστηριακού ελέγχου.
Ο εργαστηριακός έλεγχος περιλαμβάνει μέτρηση των ηλεκτρολυτών και έλεγχο της νεφρικής λειτουργίας, εξετάσεις αίματος και ούρων και απεικονιστικές εξετάσεις, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν πρόκειται για πρωτοπαθή ή δευτεροπαθή υπέρταση. Συνήθως η διάγνωση γίνεται μέσω μετρήσεων, με τον ασθενή σε καθιστή θέση.
Ως υπερτασικός ορίζεται κάποιος όταν η συστολική πίεση είναι πάνω από 140mmHg και η διαστολική είναι από 85mmHg και πάνω.
Πιθανές επιπλοκές από υπέρταση
Η υπέρταση εάν δεν ρυθμιστεί, αυξάνεται ο κίνδυνος για:
Επιπλέον υπερδιπλασιάζει τον κίνδυνο για:
Θεραπεία υπέρτασης
Δεν υπάρχει θεραπεία που να απαλλάσσει τον ασθενή οριστικά από την υπέρταση. Θα πρέπει να μάθει να ζει με αυτήν και να ακολουθεί τις οδηγίες του ιατρού. Εφόσον ο ιατρός το κρίνει σκόπιμο θα συστήσει φαρμακευτική αγωγή.
Λιγότεροι από τους μισούς υπερτασικούς ακολουθούν σωστή θεραπεία, ενώ πολλοί από αυτούς που κατά καιρούς παίρνουν φάρμακα δεν τα έχουν ανάγκη. Η σύγχυση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην παραπληροφόρηση. Η επιλογή της αγωγής ποικίλει και γίνεται με γνώμονα την ηλικία, τα σύνοδα νοσήματα και τη βαρύτητα της πάθησης.
Σε ελαφριά υπέρταση, δεν δίδεται θεραπεία αλλά συνιστάται η αλλαγή τρόπου ζωής και διατροφικών συνηθειών.
Πρόληψη υπέρτασης
Η αλλαγή του τρόπου ζωής μπορεί να μειώσει την υψηλή αρτηριακή πίεση, όσο ένα φάρμακο. Ο κίνδυνος να εμφανιστεί υπέρταση μειώνεται με:
Συνήθεις ερωτήσεις:
Πότε πρέπει να πάρω φάρμακα; Η απόφαση θα βασιστεί στο ύψος της αρτηριακής πίεσης, σε τυχόν αλλοιώσεις στον οργανισμό από την υπέρταση και σε άλλους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου
Θα αισθανθώ καλύτερα παίρνοντας φάρμακα; Συνήθως ναι. Η θεραπεία στοχεύει στην προστασία από τις επιπλοκές της υπέρτασης και όχι για υποκειμενική βελτίωση.
Τα διουρητικά βλάπτουν τα νεφρά; Όχι, αλλά προστατεύουν τα νεφρά από τις συνέπειες της υπέρτασης.
Είναι κακό που ορισμένα φάρμακα μειώνουν τους σφυγμούς; Αντίθετα, είναι επιθυμητό γιατί έτσι προστατεύεται η καρδιά. Η βραδυκαρδία που προκαλούν ορισμένα φάρμακα είναι μέρος της θεραπευτικής τους δράσης.
θα μπορώ να σταματήσω την θεραπεία; Αφού δεν υπάρχει οριστική ίαση, αλλά δια βίου διαρκής έλεγχος της υπέρτασης δεν πρέπει να σταματήσει.
Πρέπει να διακόπτω που και που τη λήψη των φαρμάκων για να ξεκουράζεται ο οργανισμός; Όχι, η ανεπαρκής θεραπεία μειώνει το πλεονέκτημα της προστασίας.
Τι θα συμβεί εάν κάποια φορά ξεχάσω το φάρμακο; Τίποτα σοβαρό. Καλό είναι να μην συμβαίνει.
Γιατί ο ιατρός μου αλλάζει θεραπεία; Για να επιτευχθεί το βέλτιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα.